ชาปลายนิ้วมือขาดวิตามินอะไร? อันตรายที่เกิดขึ้นบ่อยแต่ไม่ควรมองข้าม

ปลายนิ้วชา...สัญญาณอันตรายที่ไม่ควรชินชา! อาการชาปลายนิ้วมืออาจเกิดจากการขาดวิตามิน B1, B6 และโดยเฉพาะ B12 จึงควรกินอาหารที่มีวิตามินครบเพื่อบำรุงร่างกาย

ลักษณะอาการชาปลายนิ้วมือ

อาการชาปลายนิ้วมือ (Finger Numbness) คืออาการที่ผู้ป่วยรู้สึกเหน็บชา รู้สึกเหมือนมือหนาขึ้น ยิบๆ แสบๆ คล้ายถูกเข็มทิ่ม หรือไม่มีความรู้สึกบริเวณนิ้วมือ บางรายอาจไม่มีแรงหยิบจับสิ่งของได้ดีเหมือนเดิม อาจเกิดขึ้นกับนิ้วเดียวหรือหลายนิ้ว และทั้งสองมือก็เป็นได้¹

เดิมทีอาการชาปลายนิ้วมักพบในผู้หญิงวัยกลางคนเป็นส่วนใหญ่ แต่ปัจจุบันกลับพบได้บ่อยขึ้นในทุกเพศทุกวัย ตั้งแต่วัยรุ่นไปจนถึงผู้สูงอายุ เพราะเกิดจากการใช้สมาร์ตโฟนและอุปกรณ์ดิจิทัลที่เพิ่มขึ้นในชีวิตประจำวันและการทำงาน²

อาการปลายนิ้วมือชาเกิดจากอะไร?

อาการชาปลายนิ้วมือเป็นภาวะที่หลายคนเคยเจอ โดยมักมีสาเหตุได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นปัจจัยจากสุขภาพ วิตามิน พฤติกรรม หรือการใช้มือในชีวิตประจำวัน

1. ขาดวิตามินบี

ชาปลายนิ้วมือขาดวิตามินอะไร? อาการชาปลายนิ้วมือส่วนใหญ่เกิดจากการขาดวิตามินบี 1 บี 6 และบี 12 ซึ่งวิตามินเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการบำรุงและซ่อมแซมเส้นประสาท รวมทั้งช่วยให้ระบบประสาททำงานได้ปกติ³

การขาดวิตามินเหล่านี้จะทำให้เส้นประสาทเสียหาย เกิดการอักเสบ หรือทำงานผิดปกติ จึงส่งผลให้เกิดอาการชาหรือชาปลายมือปลายนิ้ว โดยเฉพาะวิตามินบี 12 ที่เกี่ยวข้องกับการบำรุงระบบประสาท หากขาดจะทำให้ปลายประสาทเสื่อมและเกิดอาการชาในมือ นิ้วมือ และเท้าร่วมด้วย⁴

2. เส้นประสาทถูกกดทับ

การกดทับเส้นประสาทที่พบได้บ่อยคือเส้นประสาทมีเดียน (Median nerve) ที่ข้อมือ โดยมักเกิดในผู้ที่ใช้มือในท่าเดิมนานๆ เช่น พิมพ์คีย์บอร์ด ใช้เมาส์ หรือจับเครื่องมือซ้ำๆ นอกจากนี้ การก้มศีรษะ หรืองอข้อศอกนานๆ ก็อาจส่งผลต่อเส้นประสาทอัลนาร์ (Ulnar nerve) ได้⁵

เส้นประสาทถูกกดทับจะรบกวนการส่งสัญญาณประสาท ทำให้รู้สึกชา ยิบๆ หรือแรงลดลง นิ้วที่พบอาการบ่อยคือ นิ้วโป้ง ชี้ กลาง (กรณีเส้นประสาทมีเดียน) และนิ้วนางกับนิ้วก้อย (กรณีเส้นประสาทอัลนาร์) โดยอาการชาปลายนิ้วมือเวลานอนจะชัดขึ้นตอนกลางคืนหรือเมื่อตื่นนอน⁵

3. การไหลเวียนโลหิตผิดปกติ

เมื่อเลือดไหลเวียนไปเลี้ยงนิ้วมือไม่ดี อาจเกิดอาการชาหรือรู้สึกยิบๆ ปลายนิ้วมือได้เช่นกัน สาเหตุที่ทำให้เลือดไหลเวียนผิดปกติ เช่น ความดันต่ำ เส้นเลือดตีบ หรือโรคเรย์นอด (Raynaud’s phenomenon) ที่เกิดการหดตัวของเส้นเลือดในสภาพอากาศเย็นหรือความเครียด⁶

เพราะเม็ดเลือดนำออกซิเจนและสารอาหารไปเลี้ยงปลายประสาท หากมีการอุดตันหรือไหลเวียนไม่ดี ปลายประสาทจะขาดออกซิเจนชั่วคราว ส่งผลให้เกิดอาการชาปลายนิ้วมือ อาจพบร่วมกับอาการมือเย็น ซีด หรือเปลี่ยนเป็นสีขาวซีดในบางกรณี⁶

4. พฤติกรรมในชีวิตประจำวัน

พฤติกรรมที่ทำให้เกิดอาการปลายนิ้วมือชาบ่อยๆ ได้แก่ นั่งท่าเดิมหรือวางแขนผิดท่าเป็นเวลานาน ใช้คอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือเป็นเวลานานโดยไม่ได้พัก ยกของหนักหรือใช้มือซ้ำๆ โดยไม่ได้เปลี่ยนท่า หรือนอนทับแขนจนเกิดแรงกดทับ⁷

พฤติกรรมแบบนี้เมื่อเกิดซ้ำๆ จะทำให้กล้ามเนื้อและเอ็นกดทับเส้นประสาทหรือขัดขวางการไหลเวียนของเลือดไปยังมือ ส่งผลเกิดอาการชาหรือรู้สึกยิบๆ ที่ปลายนิ้วมือ 

อาการชาปลายนิ้วมือแบบไหนเสี่ยงอันตราย?

อาการชาปลายนิ้วมือส่วนใหญ่ไม่รุนแรงและมักเกิดจากพฤติกรรมหรือภาวะชั่วคราว แต่ในบางกรณีอาการชาก็อาจเป็นสัญญาณเตือนของโรครุนแรงที่ต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ดังนั้น หากมีอาการชาปลายนิ้วมือแบบนี้ควรรีบไปพบแพทย์ทันที!

• ชาปลายนิ้วมือมากขึ้นอย่างต่อเนื่องและรบกวนการใช้งานมือ เช่น ทำให้จับของไม่ถนัดหรือหลุดมือบ่อย⁷
• อาการชาที่รบกวนการนอน หลับไม่สนิท ต้องตื่นกลางคืนเพราะชามาก หรือชาชัดเจนหลังตื่นนอน²
• อาการชาที่เกิดในตำแหน่งนิ้วโป้ง นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางครึ่งซีก ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของโรคเส้นประสาทถูกกดทับที่ข้อมือ หรือต้นคอเสื่อม²
• อาการชาที่มาพร้อมกับอาการปวดร้าวไปแขนหรือร้าวขึ้นเหนือข้อมือ⁷
• เกิดการชาร่วมกับอาการกล้ามเนื้อมือหรือแขนอ่อนแรง ลีบ หรือทำงานผิดปกติ²
• อาการชาที่ลามขึ้นไปถึงแขนทั้งฝั่ง หรือมีอาการชาแบบสวมถุงมือชาทั้งฝ่ามือ อาจเกิดจากโรคปลายประสาท หรือโรคเบาหวาน⁸
• อาการชาที่มาอย่างกะทันหัน พร้อมกับอ่อนแรงข้างเดียว พูดลำบาก หรือสับสน ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)⁷

วิธีดูแลตัวเองเมื่อมีอาการปลายนิ้วมือชา

อาการชาปลายนิ้วมือสามารถดูแลและบรรเทาได้ด้วยวิธีง่ายๆ ที่ทำเองได้ที่บ้าน โดยเน้นการบำรุงระบบประสาท ปรับพฤติกรรมการใช้งานมือ และกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตอย่างเหมาะสม

เสริมด้วยวิตามินและอาหารที่มีวิตามินบีครบถ้วน

ควรกินอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินบีครบกลุ่มโดยเฉพาะวิตามิน B1, B6 และ B12 ซึ่งช่วยบำรุงและซ่อมแซมเส้นประสาท ลดอาการชาปลายนิ้วมือ⁷ อาหารที่แนะนำ ได้แก่ เนื้อสัตว์ติดมัน ไข่ นม ธัญพืชเต็มเมล็ด ถั่ว และผักใบเขียวเข้ม นอกจากนี้ การเสริมวิตามินบีด้วยอาหารเสริมหรือปรึกษาแพทย์ก็ช่วยได้ในกรณีขาดวิตามิน

ปกติร่างกายเราดูดซึมสารอาหารหลักอย่างคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน เพื่อสำรองเป็นพลังงาน แต่สารเหล่านี้ยังไม่พร้อมใช้งานทันที ต้องผ่านกระบวนการเปลี่ยนเป็นพลังงานก่อน ซึ่งจำเป็นต้องมีวิตามินบีรวมครบทั้ง 8 ชนิด และสารอาหารที่เพียงพอ เพื่อให้กระบวนการนี้มีประสิทธิภาพสูงสุด ร่างกายจึงจะสามารถผลิตและนำพลังงานไปใช้ได้ทันท่วงที

เราสามารถเสริมวิตามินบีให้ร่างกายอย่างมีคุณภาพได้ด้วย Dual Action Technology นวัตกรรมการปลดปล่อย 2 ชั้นที่รวมวิตามินบีจำเป็น 8 ชนิดไว้ในเม็ดเดียว ไม่ต้องกินหลายครั้ง แต่เพิ่มประสิทธิภาพการดูดซึมให้ดียิ่งขึ้น 

1. ชั้นแรกจะปลดปล่อยวิตามินบี 2 และบี 12 ในกระเพาะอาหาร 
2. จากนั้นภายใน 8 ชั่วโมง ชั้นในจะค่อยๆ ปล่อยวิตามินบีอีก 6 ชนิดที่เหลือ (วิตามินบี 1 บี 3 บี 5 บี 6 บี 7 และบี 9) ในลำไส้เล็ก 

ทำให้ร่างกายได้รับวิตามินบีครบถ้วนตลอด 8 ชั่วโมง เทียบเท่ากับเวลาทำงาน ช่วยลดความอ่อนเพลียและความเหนื่อยล้าได้ตลอดวัน

ปรับพฤติกรรมการใช้งานมือ

การลดพฤติกรรมที่ทำร้ายมือซ้ำๆ เช่น การใช้คอมพิวเตอร์ หรือโทรศัพท์นานๆ โดยไม่พัก ควรพักมือบ้างทุก 30 - 45 นาที และหลีกเลี่ยงท่าทางที่กดทับเส้นประสาท เช่น งอข้อมือนานเกินไป รวมถึงหลีกเลี่ยงการจับหรือยกของหนักซ้ำๆ การเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ และใส่อุปกรณ์พยุงข้อมือในตอนกลางคืนจะช่วยลดอาการชาได้²

นวดกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิต

การนวดเบาๆ บริเวณข้อมือและปลายนิ้วมืออย่างสม่ำเสมอ ประมาณ 3 - 5 นาที ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและลดการกดทับเส้นประสาทได้ การดึงมือขึ้น-ลง และการยืดเหยียดข้อมือช้าๆ ค้างไว้ 15 - 20 วินาที ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อและเอ็น นอกจากนี้ การประคบร้อนหรือแช่น้ำอุ่นก็ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้นและบรรเทาอาการชาได้⁷

วิธีป้องกันไม่ให้อาการชาปลายนิ้วกลับมาอีก

การป้องกันอาการชาปลายนิ้วมือไม่ให้เกิดขึ้นซ้ำๆ ต้องดูแลสุขภาพโดยรวมและปรับพฤติกรรมระยะยาว เพื่อช่วยลดความเสี่ยงการกดทับเส้นประสาท และป้องกันการขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อระบบประสาท

กินอาหารที่หลากหลายและครบถ้วน

การกินอาหารที่หลากหลายและครบถ้วนเป็นวิธีสำคัญในการป้องกันไม่ให้อาการชาปลายนิ้วกลับมาอีก โดยควรกินอาหารครบ 5 หมู่ ทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน แร่ธาตุ และใยอาหาร เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นอย่างครบถ้วนและเพียงพอ รวมถึงเน้นอาหารที่มีวิตามินบีและแร่ธาตุต่างๆ

โดยเน้นวิตามินบีรวม เช่น B1, B6 และ B12 ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการบำรุงเส้นประสาท อาหารที่แนะนำได้แก่ เนื้อสัตว์ ไข่ นม ผักใบเขียว และธัญพืช นอกจากนี้ การกินผักผลไม้ช่วยให้ได้รับสารแอนติออกซิแดนท์และช่วยระบบไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น ลดความเสี่ยงการเกิดอาการชา

ใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงข้อมือ

การใช้เฝือกพยุงข้อมือหรือผ้ารัดในขณะนอนหลับ ช่วยลดการเคลื่อนไหวที่ไปกดทับเส้นประสาทได้ นอกจากนี้ ควรจัดโต๊ะทำงานให้อยู่ในระดับเหมาะสม เช่น ปรับเก้าอี้และโต๊ะให้สูงพอดี ไม่ให้ข้อมือถูกงอหรือตกอยู่ในท่าที่กดทับเส้นประสาท การใช้หมอนรองข้อมือขณะพิมพ์งานช่วยลดแรงกดและป้องกันการบาดเจ็บของข้อมือได้ดี²

งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากเป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะต่อระบบประสาท เพราะแอลกอฮอล์สามารถทำลายเส้นประสาทได้โดยตรง ทำให้เกิดอาการชาปลายนิ้วมือแย่ลง การงดหรือลดปริมาณการดื่มแอลกอฮอล์จึงช่วยป้องกันและบรรเทาอาการชาได้

ออกกำลังกายเป็นประจำ

การออกกำลังกายและบริหารกล้ามเนื้อข้อมือและนิ้วมือเป็นประจำ เช่น การยืดเหยียดมือและข้อมือ การนวดเบาๆ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิต ลดความตึงเครียดและป้องกันการกดทับเส้นประสาท กล้ามเนื้อที่แข็งแรงจะช่วยซัปพอร์ตข้อมือและป้องกันอาการชาได้ดีขึ้น⁷

ตรวจสุขภาพประจำปี

ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อตรวจหาโรคประจำตัวที่อาจทำให้อาการชาปลายนิ้วมือรุนแรงขึ้น เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคทางระบบประสาท การตรวจพบความผิดปกติแต่เนิ่นๆ ช่วยให้ได้รับการรักษาที่เหมาะสม ลดโอกาสเกิดอาการชาซ้ำหรือบานปลาย²

สรุป

ชาปลายนิ้วมือขาดวิตามินอะไร? อาการชาปลายนิ้วมือเกิดจากการขาดวิตามินบี เช่น B1, B6 และ B12 ที่ช่วยบำรุงและซ่อมแซมเส้นประสาท หากขาดวิตามินกลุ่มนี้จะทำให้การส่งสัญญาณประสาทผิดปกติ เกิดอาการชา นอกจากนี้ สาเหตุอื่น เช่น การกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือหรือต้นคอเสื่อม การไหลเวียนโลหิตผิดปกติ และพฤติกรรมใช้มือในท่าเดิมนาน ก็เป็นปัจจัยที่ทำให้ปลายนิ้วมือชาได้

อาการชาที่เกิดขึ้นบ่อยๆ หรือมีอาการร่วม เช่น อ่อนแรง หยิบจับอะไรลำบาก ควรได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน การปรับพฤติกรรมการใช้มือและเสริมวิตามินบีอย่างเหมาะสมสามารถช่วยบรรเทาและป้องกันอาการชาซ้ำได้

FAQ – คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการชาปลายนิ้วมือ

กินวิตามินบีทุกวัน อันตรายไหม?

การกินวิตามินบีรวมทุกวันโดยทั่วไปไม่เป็นอันตราย เพราะวิตามินบีเป็นวิตามินละลายในน้ำ ร่างกายจะขับออกทางปัสสาวะเอง แต่ถ้ากินมากเกินไปอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ ปวดหัว หรือผื่นขึ้น จึงควรกินตามขนาดที่แนะนำและปรึกษาแพทย์

ทำไมมือถึงชาทุกเช้า?

อาการมือชาทุกเช้ามักเกิดจากเส้นประสาทถูกกดทับบริเวณข้อมือ โดยเฉพาะในผู้ที่นอนหลับด้วยท่างอข้อมือหรือนอนท่าเดิมนานๆ ทำให้เลือดและการส่งสัญญาณประสาทไม่สะดวก จึงเกิดอาการชาและต้องสะบัดข้อมือเพื่อบรรเทา นอกจากนี้การใช้งานมือซ้ำๆ หรือพฤติกรรมที่กดทับเส้นประสาทก่อนนอนก็เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้อาการชาปลายนิ้วมือในตอนเช้าเกิดขึ้นบ่อย

วิธีรักษาอาการชาปลายนิ้วเท้า ทำได้อย่างไร?

วิธีรักษาอาการชาปลายนิ้วเท้าเบื้องต้นคือการพักการใช้งานเท้าหรือเลี่ยงกิจกรรมที่ใช้เท้าซ้ำๆ แช่น้ำอุ่นเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต และนวดบริเวณนิ้วเท้าเพื่อบรรเทาอาการ หากอาการไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์เพื่อตรวจและรับการรักษาอย่างเหมาะสม เช่น การทำกายภาพบำบัด การใช้ยาลดการอักเสบ หรือในกรณีรุนแรงอาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด