Copper หรือ ทองแดง คือแร่ธาตุที่ช่วยกระตุ้นให้เกิดกระบวนการสร้างฮีโมโกลบิน ต้านสารอนุมูลอิสระในร่างกาย และช่วยในการเสริมสร้างกระดูก
Copper คืออะไร
Copper คือ แร่ธาตุหนึ่งที่มีความสำคัญต่อร่างกาย โดยเป็นองค์ประกอบของเอนไซม์หลายชนิดที่เป็นสารประกอบสำคัญในโครงสร้างของร่างกาย มีบทบาทในการสร้างภูมิคุ้มกัน การสร้างพลังงาน และการเจริญเติบโตของเซลล์ ทำให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำหน้าที่ได้เป็นปกติ1
แม้ว่าร่างกายต้องการ copper ในปริมาณเพียงเล็กน้อย แต่ก็เป็นแร่ธาตุที่ขาดไม่ได้ นอกจากนี้ ยังต้องได้รับในปริมาณที่เหมาะสม หากได้รับทองแดงปริมาณมากหรือน้อยเกินไปก็จะส่งผลทำให้ระบบต่างๆ ภายในร่างกายทำงานผิดปกติ และส่งผลเสียต่อสุขภาพตามมา4
คุณสมบัติ และหน้าที่ของทองแดงต่อร่างกาย
คุณสมบัติ และหน้าที่ของทองแดงต่อร่างกายมีดังนี้ 1,4
- ช่วยในการสร้างฮีโมโกลบิน (Hemoglobin)
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการดูดซึมธาตุเหล็กจากระบบทางเดินอาหาร
- ช่วยควบคุมอัตราการเต้นของหัวใจ และแรงดันเลือด
- มีความสำคัญต่อกระบวนการเมตาบอลิซึม (Metabolism) ของธาตุเหล็ก
- เพิ่มประสิทธิภาพในการซ่อมแซม เสริมสร้างและบำรุงกระดูก รวมทั้งเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
- ทำงานร่วมกับวิตามินซีในการสร้างคอลลาเจน และอีลาสติน
- ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
- ป้องกันการเกิดโรคต่อมลูกหมากอักเสบ
- มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ
- สร้างพลังงานให้แก่ร่างกาย
Copper มีประโยชน์อย่างไรบ้าง
Copper จัดเป็นสารอาหารที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย โดยมีประโยชน์มากมาย ดังนี้
1. Copper ช่วยรักษาสุขภาพของกระดูก
ทองแดงมีบทบาทสำคัญมากในการรักษา และเสริมสร้างคอลลาเจน และอิลาสตินซึ่งเป็นส่วนประกอบโครงสร้างหลักของร่างกาย และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ซึ่งทองแดงช่วยทำให้โครงสร้างคอลลาเจนในกระดูกแข็งแรงมากขึ้น ลดอัตราการเกิดโรคกระดูกพรุน รวมถึงช่วยป้องกัน และลดโอกาสในการเกิดโรคข้ออักเสบได้4
2. Copper ดีต่อระบบภูมิคุ้มกัน
เมื่อร่างกายขาดทองแดงจะทำให้เกิดภาวะเม็ดเลือดขาวชนิดนิวโทรฟิล (Neutrophil) ต่ำ ซึ่งเป็นชนิดที่จับกินเชื้อโรค และสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาภายในร่างกาย เมื่อร่างกายมีเม็ดเลือดขาวชนิดนี้น้อยลง จึงเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย และสุขภาพโดยรวมมากขึ้น4
3. Copper ช่วยรักษาสุขภาพของหัวใจ
ทองแดงช่วยลดระดับไขมันชนิดไม่ดี และไตรกลีเซอไรด์ ที่เป็นสาเหตุของโรคหัวใจ และหลอดเลือดได้ การที่ร่างกายมีระดับของทองแดงต่ำ ส่งผลให้ระดับคอเลสเตอรอลและความดันเลือดสูงขึ้น โดยพบว่าผู้ป่วยบางรายที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว มีอาการดีขึ้นเมื่อได้รับธาตุทองแดง1
4. Copper กับสรรพคุณต่อเซลล์ประสาท
ทองแดงช่วยกระตุ้นการทำงานของเซลล์สมอง และสร้างความสมบูรณ์ในการทำงานของระบบประสาท มีส่วนช่วยในการผลิตสารสื่อประสาท และปลอกหุ้มใยประสาท ทำให้สมองทำงานอย่างรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ และยังช่วยป้องกันโรคที่เกี่ยวกับระบบประสาท เช่น อัลไซเมอร์ โรคพาร์กินสัน เป็นต้น1
5. Copper ป้องกันสารก่อมะเร็ง
ทองแดงมีคุณสมบัติในการช่วยรักษามะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม และมะเร็งปอด7 และยังมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เซลล์ในร่างกายเกิดความเสียหาย จนเป็นสาเหตุให้เกิดโรคต่างๆ อีกทั้งยังมีงานวิจัยบางชิ้นที่แสดงให้เห็นว่าทองแดง ช่วยชะลอการเติบโตของเนื้องอกในตับ และช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้5
Copper กับปริมาณที่ควรได้รับ
ธาตุทองแดง เป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย และช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในด้านต่างๆ จึงต้องมีการบริโภคอาหาร หรืออาหารเสริมที่มีทองแดงอย่างเหมาะสม เพราะหากได้รับทองแดงมาก หรือน้อยจนเดินไปอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายโดยรวมได้
ปริมาณ Copper ที่เหมาะสมที่ควรได้รับต่อวันในแต่ละช่วงวัย
| ช่วงอายุ | ปริมาณทองแดงที่ควรได้รับ (ไมโครกรัมต่อวัน) |
|---|---|
| เด็กเล็กอายุ 1-3 ปี | 340 |
| วัยเด็กอายุระหว่าง 4-8 ปี | 440 |
| วัยรุ่นอายุระหว่าง 9-12 ปี | 700 |
| วัยรุ่นอายุระหว่าง 13-18 ปี | 890 |
| วัยผู้ใหญ่ อายุตั้งแต่ 19 ปีเป็นต้นไป | 900 |
| ผู้หญิงตั้งครรภ์ และให้นมบุตร | 400 |
หากได้รับ Copper ไม่เพียงพอจะเป็นอย่างไร
หากได้รับทองแดงไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายจะส่งผลต่อร่างกายในด้านต่างๆ ดังนี้
- เกิดอาการโลหิตจาง
- ภูมิต้านทานโรคต่ำ
- ร่างกายสั่นเทา
- เส้นผมแข็งกระด้าง มีสีจางลง
- มีอาการชา
- เกิดการเสื่อมโทรมของระบบประสาท
- ผิวหนังเป็นแผลได้ง่าย
- มีอาการอ่อนเพลีย
หากร่างกายได้รับ Copper มากเกินความจำเป็นจะเป็นอย่างไร
หากร่างกายได้รับทองแดงในปริมาณที่มากเกินความจำเป็นจะส่งผลต่อร่างกายในด้านต่างๆ ดังนี้
- อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย วิงเวียนศีรษะ
- หัวใจและไตวาย
- เกิดการอักเสบของกล้ามเนื้อทำให้ปวดกล้ามเนื้อ
- มีรสโลหะในปาก
- เกิดภาวะดีซ่าน
- เซลล์เม็ดเลือดแดงผิดปกติ
นอกจากนี้ การรับประทานทองแดงอาจมีปฎิกิริยากับยาบางชนิด เช่น ยาเพนิซิลลามีน (Penicillamine) ที่ใช้รักษาโรครูมาตอยด์ และภาวะทองแดงคั่งในร่างกาย อาจทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลง และร่างกายดูดซึมยาได้น้อยลง รวมถึงในบางคนที่กินคู่กับยาคุมกำเนิด อาจพบปริมาณทองแดงในร่างกายสูงกว่าปกติได้
แหล่งอาหารที่มี Copper สูง มีอะไรบ้าง
แหล่งอาหารที่พบทองแดงมีอยู่มากมาย ดังนี้
- เครื่องในสัตว์ เช่น ตับ ไต สมอง หัวใจ เป็นต้น
- ผักและผลไม้ เช่น มันฝรั่ง พริกไทยดำ เห็ด สาหร่าย เป็นต้น
- อาหารทะเล เช่น หอยนางรม กุ้ง ปลาหมึก เป็นต้น
- ถั่วต่างๆ เช่น อัลมอนด์ เม็ดมะม่วงหิมพานต์ ถั่วลิสง พิสตาชิโอ พีแคน เป็นต้น
- ผักใบเขียว เช่น ผักโขม คะน้า ปวยเล้ง เป็นต้น
- ธัญพืช เช่น ข้าวสาลี ข้าวโอ็ต เป็นต้น
- ดาร์กช็อกโกแลต
Copper มีวิธีการกินอย่างไรบ้าง
การกินอาหาร หรืออาหารเสริมที่มีส่วนผสมของธาตุทองแดง ควรกินพร้อมกับมื้ออาหาร หรือหลังอาหารมื้อเช้า และเย็น การกินทองแดงเป็นอาหารเสริมสามารถกินได้เลยโดยไม่ต้องได้รับใบสั่งยาจากแพทย์ แต่สำหรับผู้ที่กินทองแดงเพื่อรักษาโรค ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์เพื่อให้ได้รับในปริมาณที่เหมาะสม
อาหารเสริม
ผู้ป่วยที่เป็นโรคต่างๆ หรือหญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตรที่ต้องการปริมาณทองแดงมากกว่าปกติ สามารถกินอาหารเสริมที่มีส่วนผสมของทองแดง โดยกินควบคู่ไปกับวิตามินดี และแคลเซียม เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมทองแดงได้ดียิ่งขึ้น ก็จะทำให้ได้รับปริมาณทองแดงเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม ควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์เมื่อกินอาหารเสริมทองแดง เพราะจะทำให้ร่างกายไม่สามารถดูดซึมทองแดงได้อย่างเต็มที่
สรุป
ทองแดง หรือ Copper คือ แร่ธาตุหนึ่งที่มีความสำคัญต่อร่างกาย เป็นองค์ประกอบของเอ็นไซม์หลายชนิด เป็นสารประกอบสำคัญในโครงสร้างของร่างกาย มีบทบาทในการสร้างภูมิคุ้มกัน และการเจริญเติบโตของเซลล์ ทำให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำหน้าที่ได้เป็นปกติ แม้ว่าร่างกายต้องการทองแดงในปริมาณเล็กน้อย แต่ก็เป็นแร่ธาตุที่ขาดไม่ได้ ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นมาเองได้ จึงจำเป็นต้องรับมาจากภายนอก โดยแหล่งอาหารที่มีทองแดงสูงตามธรรมชาติมีอยู่มากมาย เช่น เครื่องในสัตว์ อาหารทะเล ถั่ว ธัญพืช ผักใบเขียว เห็ดต่างๆ เป็นต้น ดังนั้น เพื่อให้ร่างกายมีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์ ลดโอกาสในการเกิดโรคต่างๆ จึงควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และเลือกอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุ หรืออาจเลือกกินอาหารเสริมในปริมาณที่เหมาะสมต่อความต้องการของร่างกายควบคู่ไปด้วยก็ได้
