พิเคา เพรโต (Picao Preto) หรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อ Spanish Needles คือสมุนไพรที่มีสรรพคุณรักษาภูมิแพ้ โดยชะลอการหลั่งฮีสตามีน ลดการอักเสบเมื่อเกิดการแพ้ นอกจากนี้ยังใช้ลดไข้ ลดอักเสบได้อีกด้วย
พิเคา เพรโต คือสมุนไพรอะไร
พิเคา เพรโต เป็นพืชในตระกูล Asteraceae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับดอกทานตะวัน เดซี่ เบญจมาศ ฯลฯ มีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบอเมริกาใต้ แต่ปัจจุบันพบได้ในพื้นที่เขตร้อนทั่วโลก และเจริญเติบโตได้ดีตลอดทั้งปี ลำต้นสูงประมาณ 2-4 ฟุต ใบเป็นสีเขียวเข้ม ขอบมีรอยหยักเป็นซี่เหมือนใบเลื่อย ซึ่งส่วนของต้น และใบของพิเคา เพรโต นั้นนิยมนำมาใช้เป็นสมุนไพรรักษาภูมิแพ้ เพราะมีสารสำคัญคือ เควอซิทิน (Quercetin) และลูทีโอลิน (Luteolin) ที่ช่วยลดการหลั่งฮีสตามีนจากเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่ง (Mast Cell) จึงช่วยบรรเทาการอักเสบเมื่อเกิดอาการแพ้ได้
สารอาหารในพิเคา เพรโต
พิเคา เพรโต ไม่เพียงแต่จะเป็นสมุนไพรรักษาภูมิแพ้เท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งรวมสารอาหารทั้งวิตามิน และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินอี ธาตุเหล็ก แคลเซียม แมกนีเซียม ใยอาหาร และสารต้านอนุมูลอิสระอีกกว่า 200 ชนิด ที่ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย ชะลอการเสื่อมของเซลล์ และลดความเสี่ยงในการเป็นโรคต่างๆ เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ เป็นต้น1
ประโยชน์และสรรพคุณพิเคา เพรโต
ด้วยความที่พิเคา เพรโต อุดมไปด้วยสารอาหารที่มีคุณประโยชน์มากมาย จึงทำให้พิเคา เพรโตถูกนำมาใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรคตั้งแต่สมัยโบราณ และยังนำมาเป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหลายชนิดในปัจจุบัน โดยมีสรรพคุณต่อร่างกายในด้านต่างๆ ดังนี้
มีส่วนช่วยลดอาการภูมิแพ้
เมื่อเราเจอกับสารก่อภูมิแพ้ ร่างกายจะตอบสนองโดยการหลั่งฮีสตามีนออกมา จึงทำให้เกิดอาการแพ้ เช่น ไอ จาม น้ำมูกไหล น้ำตาไหล แต่เควอซิทินและลูทีโอลินในพิเคา เพรโต จะไปยับยั้งการหลั่งฮีสตามีน และปรับการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันให้เสถียร ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าง่ายจนเกินไป จึงใช้เป็นสมุนไพรที่ช่วยแก้โรคภูมิแพ้ได้ดี นอกจากนี้ พิเคา เพรโต ยังช่วยลดการอักเสบที่มาพร้อมกับภูมิแพ้ เช่น คันตา เคืองตา ผื่นคันตามตัว เป็นต้น
เสริมภูมิคุ้มกัน ต้านหวัด
พิเคา เพรโต เป็นพืชที่มีวิตามินซีสูง โดยใน 100 กรัม มีวิตามินซีมากถึง 63 มิลลิกรัม1 ซึ่งสูงกว่าผลไม้อย่างส้มหรือมะนาวในปริมาณเท่ากัน จึงมีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง และป้องกันหวัดได้
มีส่วนช่วยกระตุ้นระบบย่อยอาหาร
สารสกัดพิเคา เพรโตมีสรรพคุณช่วยยับยั้งการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร ลดปริมาณน้ำย่อย และเอนไซม์เพปซิน ทำให้กระเพาะอาหารมีค่า pH ที่เหมาะสม และสามารถย่อยอาหารได้ดี จึงช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ กรดไหลย้อน แสบร้อนกลางอกได้2
ช่วยในการควบคุมน้ำหนัก
พิเคา เพโตร มีใยอาหารสูง จึงช่วยให้รู้สึกอยู่ท้อง ไม่หิวง่าย นอกจากนี้ยังช่วยลดการดูดซึมไขมันในระบบทางเดินทางอาหาร และกระตุ้นระบบขับถ่ายให้ทำงานเป็นปกติ
ทำให้ริ้วรอยดูลดเลือนลง
พิเคา เพโตร มีใยอาหารสูง จึงช่วยให้รู้สึกอยู่ท้อง ไม่หิวง่าย นอกจากนี้ยังช่วยลดการดูดซึมไขมันในระบบทางเดินทางอาหาร และกระตุ้นระบบขับถ่ายให้ทำงานเป็นปกติ
พิเคา เพรโต มีส่วนช่วยบำรุงผิว และลดเลือนริ้วรอย โดยจากผลการศึกษาในห้องปฏิบัติการพบว่า พิเคา เพรโต มีกรด Phytanic Acid ที่มีคุณสมบัติเหมือนกับเรตินอยด์ (Retinoids)1 ช่วยกระตุ้นการผลัดเซลล์ผิว ลดการอุดตันของรูขุมขน รวมถึงเสริมสร้างคอลลาเจนและอีลาสตินที่ช่วยให้ผิวกระชับ เส้นริ้วรอยต่างๆ จึงแลดูตื้นขึ้น
ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย
สารสกัดจากใบและลำต้นพิเคา เพรโต ถูกนำมาใช้รักษาโรคที่ติดเชื้อจากแบคทีเรีย เพราะมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียได้ดีกว่ายาปฏิชีวนะ และต้านเชื้อแบคทีเรียได้หลายสายพันธุ์ เช่น Bacillus cereus, Escherichia coli และ Staphylococcus aureus รวมถึงยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ชนิดอื่นๆ และเชื้อราได้อีกด้วย2
ช่วยดูแลสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด
สารสกัดจากใบพิเคา เพรโต ยังมีสรรพคุณช่วยกระตุ้นการสูบฉีดเลือด ทำให้หลอดเลือดขยายตัว เลือดจึงสามารถไหลเวียนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้ดี นอกจากนี้สารฟลาโวนอยด์ในพิเคา เพรโต ยังช่วยลดความดันโลหิต ลดคอเลสเตอรอล ลดระดับอินซูลินในเลือด จึงช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดได้2
ช่วยให้สมานแผลได้ไว
นอกจากวิตามินซีในพิเคา เพรโต จะช่วยต้านหวัดแล้ว ก็ยังช่วยสมานแผลด้วย เพราะวิตามินซีจะไปกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน ที่ช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่เสียหาย และยังช่วยเพิ่มการดูดซึมของธาตุเหล็ก ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างเม็ดเลือดแดง ซึ่งจะทำหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารไปหล่อเลี้ยงบริเวณที่เป็นแผล ทำให้แผลสมานและหายไวขึ้น
ช่วยต้านอนุมูลอิสระ
พิเคา เพรโต มีสารสำคัญหลายชนิดเช่น สารฟีนอลิก (Phenolic), ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid), โพลีอะเซทิลีน (Polyacetylenes), เทอร์พีน (Terpene), กรดคาเฟโออิลควินิก (Caffeoylquinic acid)2 ซึ่งล้วนแต่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพ จึงช่วยยับยั้งการปฏิกิริยาออกซิเดชั่น ชะลอการทำลายเซลล์และลดการอักเสบได้
ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมาลาเรีย
งานวิจัยพบว่าสารสกัดจากใบพิเคา เพรโต สามารถยับยั้งเชื้อมาลาเรียชนิด Plasmodium falciparum ในเลือด ซึ่งเป็นเชื้อมาลาเรียชนิดที่พบได้บ่อยในไทย และยังมีความรุนแรงถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้ โดยเชื่อว่าน่าจะเป็นผลมาจากการออกฤทธิ์ของสาร Polyacetylenes และ Flavonoids ที่มีมากในพิเคา เพรโต2
ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมาลาเรีย
การกินพิเคา เพรโต สามารถทำได้หลายวิธี สามารถกินสดๆ หรือนำมาปรุงอาหารก็ได้ และยังสามารถนำมาใช้เป็นยาสมุนไพรแก้ภูมิแพ้ได้ด้วย โดยมีวิธีการ ดังนี้
นำพิเคา เพรโตมากินได้อย่างไร
การกินพิเคา เพรโต สามารถทำได้หลายวิธี สามารถกินสดๆ หรือนำมาปรุงอาหารก็ได้ และยังสามารถนำมาใช้เป็นยาสมุนไพรแก้ภูมิแพ้ได้ด้วย โดยมีวิธีการ ดังนี้
การกินพิเคา เพรโตแบบสดๆ
ใบของพิเคา เพโตร สามารถกินสดๆ ได้ โดยนิยมนำมาเป็นส่วนผสมในสลัด ให้รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ แต่จะติดรสขมเล็กน้อย
นำมาประกอบอาหาร
ใบพิเคา เพโตร สามารถนำมาต้มกิน คู่กับน้ำพริกได้ ในขณะที่บางคนก็ใช้แทนผักในการปรุงอาหารชนิดต่างๆ เช่น นำไปต้มเป็นแกงจืด หรือนำไปผัดกับผักและเนื้อสัตว์ นอกจากนี้ยังนิยมนำใบสดและใบแห้งมาชงเป็นชาดื่ม
นำมาทำเป็นยา
พิเคา เพโตร เปรียบเสมือนยาแก้ภูมิแพ้จากธรรมชาติ แพทย์แผนโบราณจึงนิยมนำมาใช้เป็นสมุนไพรรักษาภูมิแพ้ โดยนำใบมาต้มกับน้ำ หรือใส่ในน้ำร้อนและแช่ทิ้งไว้สักครู่เหมือนการชงชา นอกจากนี้ยังสามารถใช้ดื่มเพื่อบรรเทาอาการไอ ท้องร่วง ท้องอืด จุกเสียด ปวดท้อง หรือนำรากมาต้มน้ำ ดื่มแก้หวัดได้
สกัดเป็นอาหารเสริม
พิเคา เพโตร ในรูปแบบอาหารเสริมเป็นที่นิยมมากที่สุด เพราะสะดวก กินง่าย มีให้เลือกหลายรูปแบบ ทั้งแบบผง และแบบแคปซูล นิยมใช้กินเป็นยาแก้ภูมิแพ้ หรือกินเพื่อบำรุงสุขภาพ
ข้อควรระวังก่อนใช้พิเคา เพรโต
การกินพิเคา เพโตรในปริมาณมาก หรือต่อเนื่องนานเกินไปอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ3 นอกจากนี้ยังอาจทำปฏิกิริยากับยาบางชนิด ผู้ที่มีโรคประจำตัว หรือต้องกินยาเป็นประจำ จึงควรปรึกษาแพทย์ก่อนกิน และควรระวังการแพ้พิเคา เพโตรในคนบางกลุ่มด้วย
สรุป
พิเคา เพรโต เป็นพืชที่อุดมไปด้วยสารอาหารหลากหลายชนิด จึงมีสรรพคุณและประโยชน์มากมาย ทั้งช่วยบำรุงร่างกาย ป้องกันโรค และบรรเทาอาการเจ็บป่วยต่างๆ เช่น เป็นสมุนไพรรักษาภูมิแพ้ แก้หวัด แก้ไอ บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย ช่วยรักษาบาดแผล ฯลฯ สามารถกินได้หลายรูปแบบ แต่ส่วนใหญ่จะนิยมกินในรูปแบบอาหารเสริม เพราะหาซื้อง่ายและสะดวกในการกินมากกว่า อย่างไรก็ตามการกินพิเคา เพโตร ก็มีข้อควรระวัง จึงควรศึกษาข้อมูลให้ดี หรือหากมีโรคประจำตัวก็ควรปรึกษาแพทย์ก่อนกิน
