โพสไบโอติก กุญแจสู่การลดน้ำหนักอย่างเห็นผล

ถ้าพูดถึงสิ่งที่ดีต่อลำไส้ หลายคนคงนึกถึงโพรไบโอติก หรือพรีไบโอติก แต่รู้หรือไม่ว่ายังมีโพสไบโอติก (Postbiotics) ซึ่งเป็นอีกหนึ่งอย่างที่ดีไม่แพ้กัน

โพสไบโอติก คืออะไร?

โพสไบโอติก (Postbiotic) คือ สารทางชีวภาพที่เป็นผลลัพธ์หลังจากที่จุลินทรีย์ดีได้ย่อยอาหารที่รับจากพรีไบโอติก หรือเรียกง่ายๆ ว่าเป็นสารที่ได้จากโพรไบโอติกที่กินพรีไบโอติกไปนั่นเอง⁴

ซึ่งความพิเศษของโพสไบโอติกคือ สามารถเลือกสายพันธุ์จุลินทรีย์ที่ดีและอาหารของจุลินทรีย์มาผสมกันเพื่อให้คุณประโยชน์ที่เราต้องการได้ โดยประกอบไปด้วยสารอาหารที่ให้ร่างกายดูดซึมได้อย่าง วิตามินเค วิตามินบี กรดไขมันสายสั้น กรดอะมิโน เป็นต้น ฉะนั้นจึงสามารถเรียกได้ว่าเป็น "นวัตกรรมใหม่ที่จะช่วยเรื่องสุขภาพได้ตรงจุด" เพราะเมื่อวิจัยโพสไบโอติกได้แล้ว จะสามารถเสริมเข้าร่างกายเพื่อช่วยเรื่องนั้นๆ ได้เลย

โพสไบโอติก มีการทำงานอย่างไร

โพสไบโอติก จะทำให้ลำไส้มีสุขภาพดีเอื้อต่อการเจริญเติบโตของโพรไบโอติก ทำให้มีจุลินทรีย์ดีมากขึ้น ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้ ช่วยต่อสู้กับการติดเชื้อและแบคทีเรีย และยังทำให้ลำไส้สามารถดูดซึมโซเดียมและของเหลวได้มากขึ้น¹

โพสไบโอติกมีประโยชน์อย่างไร

อย่างที่รู้กันไปแล้วว่าโพสไบโอติกคืออะไร และสามารถมีได้หลายสายพันธ์ุ อยู่ที่ว่านักวิทยาศาสตร์จะจับเอาตัวไหนมาใช้ เพราะนอกจากจะช่วยให้จุลินทรีย์ดีทำงานได้ดีขึ้น โพสไบโอติกยังมีประโยชน์อีกมากมาย ดังนี้

1. ช่วยลดน้ำหนัก

โพสไบโอติกเป็นตัวช่วยที่ดีในการลดน้ำหนัก เพราะ Postbiotics จะช่วยกระตุ้นระบบย่อยอาหาร และการดูดซึมสารอาหารในลำไส้ได้ดีขึ้น ทำให้ลดการดูดซึมสารอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์ เร่งการเผาผลาญพลังงานได้ดี อีกทั้งยังช่วยลดการดูดซึมน้ำตาลในเลือด ซึ่งโพสไบโอติกสามารถลดความต้องการในการบริโภคน้ำตาลและควบคุมน้ำหนักได้ การศึกษาบางส่วนกล่าวว่าโพสไบโอติก อาจช่วยลดน้ำหนักโดยการระงับสัญญาณความหิวได้³

และเพิ่มความสามารถในการสร้างแอนติบอดีได้ ทำให้ป้องกันแบคทีเรีย และสารพิษที่จะเข้าสู่ร่างกายได้ การศึกษาอื่นๆ พบว่าโพสไบโอติกช่วยลดการเป็นโรคหวัดในกลุ่มผู้สูงอายุที่กินโพสไบโอติกทุกวัน เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ได้รับตัวยาหลอกที่ไม่ส่งผลอะไร ในช่วงเวลาเดียวกัน³

2. ช่วยลดรอบเอวและไขมันในช่องท้อง

มีงานวิจัยเกี่ยวกับโพสไบโอติกสายพันธุ์ BPL1 Postbiotic ว่าสามารถช่วยลดรอบเอวและลดไขมันช่องท้องได้ ด้วยการสนับสนุนให้ระบบเผาผลาญทำงานได้อย่างเป็นปกติ โดยการปรับภูมิคุ้มกันของไมโครไบโอมในลำไส้และส่งผลกระทบต่อการเผาผลาญและการกระจายของไขมัน จึงช่วยลดไขมันในร่างกาย ลดไขมันในอวัยวะภายใน ลดไขมันช่องท้อง และลดสัดส่วนอย่างรอบเอวลงได้ รวมถึงยังช่วยรักษาระดับน้ำตาลในเลือดและระดับความดันโลหิตให้เป็นปกติ

3. ช่วยต่อต้านการอักเสบ

ประโยชน์ของโพสไบโอติกอีกอย่างหนึ่งคือ สามารถช่วยต่อต้านการอักเสบได้ เช่น Urolithins² ซึ่งสามารถบรรเทาอาการของโรคระบบทางเดินอาหารได้ โดยทำหน้าที่ผลิตกรดไขมันสายสั้น เพื่อช่วยควบคุมภูมิคุ้มกันและการอักเสบในทางเดินอาหารได้ 

ในการวิจัยกล่าวว่า “มากกว่า 1 ล้านคนในสหรัฐอเมริกาเป็นโรคลำไส้อักเสบ (IBD) โดยผู้ที่เป็นโรคนี้มักผลิต  บิวเทรต (กรดไขมันสายสั้นในลำไส้) น้อยลง ซึ่งโพสไบโอติกสายพันธุ์ Urolithins ช่วยแก้ปัญหาในผู้ที่มีโรคกระเพาะอักเสบหรือโรคโครห์น” และการศึกษาขนาดเล็กในผู้ที่เป็นโรคโครห์นไม่รุนแรง พบว่าการกิน Postbiotics 4 กรัมต่อวัน เป็นเวลา 8 สัปดาห์ ทำให้อาสาสมัคร 53% มีอาการดีขึ้น³

4. ช่วยปรับสมดุลลำไส้

โพสไบโอติกช่วยปรับสมดุลในลำไส้ได้ โดยกระตุ้นการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นประโยชน์ให้เพิ่มขึ้น ซึ่งช่วยลดการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นอันตราย และช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในลำไส้ สำหรับการดูดซึมสารอาหารและสารอื่นๆ โดยเฉพาะสารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น วิตามิน กรดอะมิโน และสารอาหารอื่นๆ นอกจากนี้ โพสไบโอติกยังช่วยลดการอักเสบในลำไส้ และยังเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในระบบย่อยอาหาร ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นสิ่งที่ช่วยให้สมดุลในลำไส้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีสุขภาพในระยะยาว²

5. ช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกัน

โพสไบโอติกช่วยเสริมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ลดความเสี่ยงการเป็นโรคต่างๆ อาทิ โรคหวัด โรคทางเดินหายใจ โดยการกระตุ้นการผลิตเซลล์ที่ตอบสนองต่อภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งการทดลองในผู้สูงอายุพบว่าโพสไบโอติกสายพันธุ์ Butyric Acid สามารถลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ² และเสริมภูมิคุ้มกันได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะบริเวณลำไส้ใหญ่ ทำให้ผิวลำไส้ใหญ่แข็งแรง ป้องกันไม่ให้แบคทีเรียไม่ดีวิ่งเข้าสู่กระแสเลือด

6. ช่วยป้องกันและรักษาอาการท้องร่วง

โพสไบโอติกช่วยป้องกัน และลดอาการท้องร่วงได้ โดยการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันในลำไส้ โดยโพสไบโอติกจะกระตุ้นการสร้างสารที่ช่วยลดการอักเสบ และเสริมการป้องกันของร่างกาย ทำให้ลดความเสี่ยงของการติดเชื้อที่ส่งผลให้เกิดอาการท้องร่วงโดยตรงได้ จากงานวิจัยทั้ง 23 ชิ้น ในเด็ก 3,938 คน พบว่าการเสริมโพสไบโอติกมีประสิทธิภาพมากกว่ายาหลอกที่ไม่ส่งผลอะไร³ 

หาโพสไบโอติกได้ที่ไหน

โพสไบโอติกไม่ได้เป็นสิ่งที่สามารถหาในแหล่งอาหารทั่วไปโดยตรง เพราะ Postbiotic คือกระบวนการหลังจากที่โพรไบโอติกย่อยพรีไบโอติก ซึ่งร่างกายสามารถผลิตได้เองหากมีโพรไบโอติกสายพันธุ์ที่เหมาะสมและได้รับพรีไบโอติกเพียงพอ

หากต้องการโพสไบโอติกบางสายพันธุ์เพื่อดูแลเฉพาะจุด อาจเสริมได้ในรูปแบบอาหารเสริม หรือเลือกกินอาหารบางประเภทที่ช่วยให้โพรไบโอติกเจริญเติบโตได้ดี เพื่อสร้างโพสไบโอติกสายพันธุ์ที่ต้องการในลำไส้ เช่น กีวีสีทอง แคร์รอตสีม่วง กิมจิ ผักดอง เทมเป้ โยเกิร์ต คอมบูฉะหรือชาหมัก คอทเทจชีส เป็นต้น

Postbiotics VS Probiotic VS Prebiotic

• โพสไบโอติก (Postbiotics) เป็นสารที่ได้จากการย่อยอาหารของแบคทีเรีย เพราะเมื่อแบคทีเรียกินอาหารเข้าไปแล้วย่อยออกมา จึงได้สารต่างๆ มากมาย เมื่อมีสารอยู่ในร่างกายของเรา จึงส่งผลดีและมีประโยชน์ต่อสุขภาพได้^1,4
• โพรไบโอติก (Probiotics) เป็นเชื้อแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์มีชีวิตที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย อาศัยอยู่ในลำไส้ มักพบในอาหารที่มีรสเปรี้ยว เช่น โยเกิร์ต กิมจิ นมเปรี้ยว และอาหารเสริม ช่วยในการปรับสมดุลของภูมิคุ้มกันในลำไส้ ส่งเสริมการย่อยอาหาร กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน และป้องกันการเกิดโรคเรื้อรัง เช่น โรคอ้วน โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน เป็นต้น^1,5
• พรีไบโอติก (Prebiotics) เป็นอาหารของโพรไบโอติก ช่วยกระตุ้นและส่งเสริมให้โพรไบโอติกทำงานได้ดีขึ้น มักพบในผัก ผลไม้ กระเทียม หัวหอม และอาหารที่มีใยอาหารมาก ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่ดีอย่างโพรไบโอติก ช่วยในการลดการอักเสบในลำไส้ และเพิ่มปริมาณของกรดไขมันสายสั้น⁵

เพราะมีพรีไบโอติก โพรไบโอติกถึงเจริญเติบโตได้ดี และเพราะการทำงานของโพรไบโอติก จึงทำให้เกิดโพสไบโอติกที่เกิดประโยชน์ต่อร่างกาย จึงจำเป็นต้องปรับสมดุลลำไส้เพื่อให้ร่างกายมีครบ ทั้งพรีไบโอติก โพรไบโอติก และโพสไบโอติก

ข้อควรระวังก่อนกินโพสไบโอติก

แม้ว่าประโยชน์ของโพสไบโอติกมีมากมาย มักไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อคนทั่วไป แต่ก็มีคนบางกลุ่มที่หากกินโพสไบโอติกเข้าไปอาจมีผลข้างเคียงได้³ ดังนี้

• ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ผู้ที่เพิ่งได้รับการผ่าตัด
• ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพที่รุนแรง
• ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
• ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางประการหรือใช้ยารักษาโรค

สรุป

โพสไบโอติก เป็นนวัตกรรมสุขภาพล่าสุดที่ช่วยในการดูแลสุขภาพลำไส้ โพสไบโอติกเป็นสารที่ได้จากโพรไบโอติกที่กินพรีไบโอติกไป ซึ่งประโยชน์ของโพสไบโอติกมีด้วยกันหลายอย่างทั้งช่วยลดน้ำหนัก ช่วยลดรอบเอวและไขมันในช่องท้อง ช่วยต่อต้านการอักเสบ ช่วยปรับสมดุลลำไส้ ช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกัน ไปจนถึงช่วยป้องกันและรักษาอาการท้องร่วง โดยโพสไบโอติกไม่สามารถหาได้จากอาหารง่ายๆ เพราะต้องกินทั้งโพรไบโอติกและพรีไบโอติกคู่กันเท่านั้น จึงแนะนำให้เลือกผลิตภัณฑ์โพสไบโอติก หรืออาหารเสริมโพสไบโอติกที่มีการรวมโพสไบโอติกสายพันธุ์เฉพาะและสารอาหารอื่นๆ ที่ช่วยให้โพรไบโอติกเจริญเติบโตได้ดี ซึ่งเป็นเหมือนทางลัดในการดูแลสุขภาพของคุณ