9 สรรพคุณของตังกุย สมุนไพรจีนบำรุงโลหิต คู่ใจผู้หญิง

ตังกุย (Female Ginseng หรือ Dong Quai) ให้กรดเฟอรูลิก น้ำมันหอมระเหย และสารไลกัสติไลด์ และสารอาหารอื่นๆ ช่วยบำรุงเลือดและรักษาสมดุลของพลังงานในร่างกาย พร้อมสรรพคุณเพื่อผู้หญิงอีกมากมาย

ตังกุย คืออะไร?

ตังกุย คือสมุนไพรจีนชนิดหนึ่ง อยู่ในตระกูลเดียวกันกับผักชีฝรั่ง ขึ้นฉ่าย และแคร์รอต มีลักษณะลำต้นตรง สูงประมาณ 40 – 100 ซม. เปลือกลำต้นสีน้ำตาล มีรากใต้ดินขนาดใหญ่ ตังกุยเป็นที่นิยมในการแพทย์แผนจีน เนื่องจากประโยชน์ของตังกุยที่ช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงเลือด บรรเทาอาการปวดเมื่อย และกระตุ้นการทำงานของหัวใจ ทำให้ระบบเลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น โดยเฉพาะรากที่ส่งผลต่อฮอร์โมนเอสโตรเจน¹ ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศหญิง ตังกุยจึงมีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดประจำเดือน ช่วยควบคุมรอบเดือนให้เป็นปกติ ทั้งลดอาการผิดปกติก่อนมีประจำเดือน และอาการในช่วงวัยหมดประจำเดือน

สารอาหารในตังกุย มีอะไรบ้าง

สารที่พบในตังกุย นอกจากน้ำมันหอมระเหย และกรดเฟอรูลิกแล้ว ยังมีสารอาหารที่โดดเด่น ได้แก่ สารไลกัสติไลด์ วิตามินเอ วิตามินบี 12 และวิตามินอี² สมุนไพรตังกุยจึงมีสรรพคุณช่วยรักษาโรคต่างๆ โดยเฉพาะการรักษาอาการภายในของผู้หญิง ซึ่งจากการศึกษาพบว่า สารไลกัสติไลด์มีคุณสมบัติออกฤทธิ์ช่วยคลายกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ในร่างกาย รวมถึงกล้ามเนื้อบริเวณมดลูก และบรรเทาอาการปวดประจำเดือนได้³ อีกทั้งวิตามินบี 12 เป็นสิ่งจำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือด ช่วยกระตุ้นเลือดในร่างกายให้ไหลเวียนสะดวกขึ้น สลายเลือดคั่ง ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง สุขภาพดี และมีน้ำมีนวล สารอาหารที่พบในตังกุยจึงเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยโรคโลหิตจางด้วยเช่นกัน⁴

9 สรรพคุณของตังกุย

ตังกุยเป็นสมุนไพรที่ได้รับความนิยม และมีสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ช่วยบำรุง และรักษาอาการผิดปกติได้หลากหลาย ซึ่งสรรพคุณต่างๆ ของตังกุยมีดังนี้

1. ช่วยบำรุงเลือด

ตังกุยให้กรดเฟอรูลิก (Ferulic Acid) น้ำมันหอมระเหย และสารไลกัสติไลด์ (Ligustilide) ซึ่งมีส่วนช่วยบำรุงเลือด และรักษาสมดุลของพลังงานในร่างกาย ตังกุยออกฤทธิ์ต่อหัวใจ ตับ และม้าม จึงใช้เป็นยาบำรุงเลือด ฟอกเลือด และรักษาโรคโลหิตจาง ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดในร่างกายให้ดีขึ้น² โดยมีงานวิจัยพบว่า ยาต้มตังกุยสูตรจีนโบราณ มีสรรพคุณกระตุ้นการผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดง เสริมการทำงานของระบบหัวใจ และหลอดเลือด⁵

2. ช่วยบรรเทาอาการปวดประจำเดือน

ตังกุยสามารถบรรเทาอาการปวดประจำเดือนได้ โดยในช่วงมีประจำเดือนกล้ามเนื้อมดลูกจะหดเกร็ง ทำให้เกิดอาการปวดท้องประจำเดือน จากการศึกษาพบว่า สารไลกัสติไลด์ (Ligustilide) ในตังกุยมีฤทธิ์ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ในร่างกาย ซึ่งรวมไปถึงกล้ามเนื้อมดลูกด้วย ตังกุยจึงช่วยลดการหดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก⁶ และบรรเทาอาการปวดประจำเดือนได้

3. ช่วยลดอาการผิดปกติก่อนมีประจำเดือน

ตังกุยนิยมนำมาใช้เป็นยาบำรุงสุขภาพผู้หญิง เพื่อช่วยลดอาการผิดปกติก่อนมีประจำเดือน (PMS) ปรับประจำเดือนให้มาเป็นปกติ และรักษาอาการร้อนวูบวาบในวัยหมดประจำเดือน เนื่องจากตังกุยสามารถควบคุมระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายได้ เมื่อระดับฮอร์โมนสมดุลก็สามารถช่วยบรรเทาอาการผิดปกติ และอาการของวัยหมดประจำเดือนได้⁶ แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีภาวะไวต่อการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านม ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้

4. ช่วยบำรุงสุขภาพทางเพศ

ตังกุยผู้ชายกินได้ไหม? ประโยชน์ของตังกุยไม่ใช่แค่บำรุงสุขภาพสำหรับผู้หญิงเท่านั้น แต่ช่วยบำรุงสุขภาพของผู้ชายได้เช่นกัน เนื่องจากตังกุยอุดมไปด้วยกรดเฟอรูลิก (Ferulic Acid) ซึ่งช่วยเพิ่มความสามารถในการเคลื่อนไหวของตัวอสุจิ⁶ ตังกุยจึงช่วยเพิ่มอัตราการเจริญพันธุ์ของผู้ชายได้ นอกจากนี้ ยังเคยมีการนำไปใช้ร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ เพื่อใช้เป็นยาทากระตุ้นอวัยวะเพศ หรือกระตุ้นอารมณ์ทางเพศ ซึ่งจากรายงานตรวจสอบแล้วพบว่าปลอดภัย และมีประสิทธิภาพในการบำรุงสุขภาพทางเพศของผู้ชาย⁷

5. ช่วยให้ระบบทางเดินอาหารดีขึ้น

สรรพคุณของตังกุยยังช่วยให้ระบบทางเดินอาหารดีขึ้น ป้องกันทางเดินอาหาร และลำไส้จากกรดในกระเพาะอาหารที่มากเกินไป เพราะเมื่อกรดในกระเพาะกัดกร่อน ระบบทางเดินอาหารก็อาจเกิดอาการอักเสบเรื้อรังได้⁷ ซึ่งมีผลวิจัยชี้ให้เห็นว่าสารโพลีแซ็กคาไรด์ (Polysaccharides) ในตังกุยมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ มีประโยชน์ต่อการป้องกันการบาดเจ็บของเยื่อเมือกในระบบทางเดินอาหาร8 การบำรุงด้วยตังกุยจึงอาจช่วยให้ร่างกายรักษาสมดุลของระบบทางเดินอาหารได้

6. ช่วยบำรุงกระดูก

นอกจากตังกุยจะเป็นสมุนไพรที่ช่วยบำรุงเลือดแล้ว ยังช่วยบำรุงกระดูกได้อีกด้วย โดยมักพบเป็นส่วนผสมหลักในใบสั่งยาสำหรับอาการบาดเจ็บที่กระดูก จากการศึกษาผลกระทบของ Angelica sinensis ต่อการเพิ่มจำนวนเซลล์กระดูกของมนุษย์พบว่า สารสกัดจากน้ำของ Angelica sinensis หรือตังกุย ได้มีปฏิกิริยากับเซลล์โรคกระดูกพรุนของมนุษย์ ช่วยกระตุ้นการเพิ่มจำนวนอัลคาไลน์ฟอสฟาเตส (ALP) การหลั่งโปรตีน โดยเฉพาะการสังเคราะห์คอลลาเจน⁹ ซึ่งทำให้ตังกุยอาจมีบทบาททางโภชนาการในการกระตุ้นเซลล์กระดูก และส่งผลดีต่อสุขภาพกระดูกทั้งหมด⁷

7. ช่วยต้านอาการอักเสบ

จากการศึกษาทดลองต่างๆ พบว่า องค์ประกอบทางเคมีจากตังกุยได้แสดงให้เห็นผลต้านการอักเสบ เช่น บรรเทาการอักเสบโดยลดจำนวนเซลล์ที่ตาย และปรับปรุงไซโตไคน์ที่มีการอักเสบจำนวนมาก¹⁰ สามารถลดความเข้มข้นของโปรตีน และเนื้องอกร้ายจากการตรวจสอบผลต้านการอักเสบของเบาหวาน¹¹ และฤทธิ์ต้านการอักเสบของกรดเฟอรูลิก (Ferulic Acid) มีส่วนสำคัญต่อผลการรักษาภาวะสมองตาย¹² ตังกุยจึงมีสรรพคุณช่วยลดการแทรกซึมของเซลล์ที่กำลังอักเสบได้

8. บำรุงระบบประสาท และสมอง

อีกหนึ่งสรรพคุณของตังกุยคือ บำรุงระบบประสาท และสมอง เนื่องจากมีสารอาหารที่อาจเป็นประโยชน์ต่อการป้องกันความเสียหายของเซลล์ประสาท เพราะจากการวิจัยทางการแพทย์แผนเกาหลีพบว่า มีประสิทธิภาพในการต้านอักเสบ และมีส่วนช่วยปรับปรุงการทำงานของระบบประสาทสัมผัส และสมอง¹³

9. มีส่วนช่วยเรื่องสุขภาพทางเดินหายใจ

ตังกุยมีประโยชน์ต่อระบบทางเดินหายใจ เพราะองค์ประกอบทางเคมีของสารโพลิอีนจากรากของตังกุย ได้รับการตรวจสอบคุณสมบัติต้านวัณโรค และได้รับการยืนยันว่าทับซ้อนกันทางเคมีกับหลักการออกฤทธิ์ของระบบประสาท¹⁴ จากการค้นพบนี้ ได้เผยให้เห็นถึงสรรพคุณทางการรักษาของสารสกัดตังกุย และประโยชน์ในการออกฤทธิ์ต้านวัณโรคของตังกุยในฐานะสมุนไพรพื้นเมือง

ข้อควรรู้! ก่อนเลือกกินตังกุย

ผู้ที่ต้องการกินตังกุยเพื่อบำรุงร่างกาย ควรปรึกษาแพทย์ก่อน โดยแพทย์จะประเมินสุขภาพโดยทั่วไป ยาที่ใช้ในปัจจุบัน และการใช้อาหารเสริม หากแพทย์พิจารณาแล้วเห็นสมควรก็จะให้คำแนะนำการกินตังกุย โดยสามารถกินตังกุยได้นานถึง 6 เดือน และใช้ร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ ได้อย่างปลอดภัยในปริมาณ 150 มก. ต่อวัน¹ แต่ถ้าหากกินตังกุยในปริมาณที่สูงกว่านี้เป็นเวลานานกว่า 6 เดือน อาจไม่ปลอดภัยต่อร่างกาย ทำให้ผิวไวต่อแสงแดดเป็นพิเศษ เกิดผลข้างเคียงที่พบบ่อย เช่น มีอาการเรอ มีแก๊สในท้อง และความดันโลหิตสูง

ใครบ้างที่ไม่ควรกินตังกุย¹⁵

• สตรีมีครรภ์ : ตังกุยอาจส่งผลต่อมดลูก และไม่ปลอดภัยต่อทารกในครรภ์ หากกินในช่วง 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์อาจเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติ หรือพิการแต่กำเนิดของทารกได้
• ผู้ที่มีภาวะเลือดออกผิดปกติ : ตังกุยทำให้เลือดแข็งตัวช้า และเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือด และมีรอยช้ำในผู้ที่เลือดออกผิดปกติ
• ผู้ที่มีภาวะไวต่อการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน : ตังกุยทำหน้าที่คล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจน อาจทำให้ผู้ที่มีภาวะไวต่อฮอร์โมนมีอาการแย่ลงได้ เช่น ผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก มะเร็งรังไข่ เยื่อบุโพรงมดลูกเติบโตผิดที่ หรือเนื้องอกในมดลูก
• ผู้ที่อยู่ในระยะการให้นมบุตร : ในทางการแพทย์ยังไม่มีผลยืนยันแน่ชัดว่าตังกุยจะปลอดภัยสำหรับผู้ที่อยู่ในระหว่างการให้นมบุตรหรือไม่ ดังนั้น เพื่อป้องกันผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ตังกุย
• ผู้ที่ต้องเข้ารับการผ่าตัด : ห้ามกินตังกุยเป็นเวลา 2 สัปดาห์ก่อนเข้ารับการผ่าตัด เพราะตังกุยจะทำให้เลือดแข็งตัวช้า อาจมีความเสี่ยงต่อการตกเลือดในระหว่างการผ่าตัด และหลังผ่าตัดได้

การใช้ตังกุยเป็นเวลานาน หรือปริมาณมากเกินไป อาจทำให้มีผลข้างเคียงเกิดขึ้น โดยอาจมีอาการหายใจติดขัด ปวดหัว วิงเวียน เป็นไข้ อ่อนเพลียง่าย เลือดออกง่าย ปวดท้อง มีภาวะความดันต่ำ หรือภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ³ เป็นต้น หากพบอาการเหล่านี้ควรหยุดการใช้ตังกุยทันที และควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพเพิ่มเติม

สรุป

ตังกุยคือสมุนไพรจีนชนิดหนึ่ง มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น วิตามินเอ วิตามินบี 12 วิตามินอี สารไลกัสติไลด์ สารโพลีแซ็กคาไรด์ และกรดเฟอรูลิก ตังกุยมีสรรพคุณช่วยบำรุงสุขภาพ กระตุ้นการไหลเวียนเลือด ลดอาการปวดประจำเดือน หรือประจำเดือนมาไม่ปกติ ช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนเพศหญิง และยังช่วยลดอาการของผู้ที่อยู่ในวัยหมดประจำเดือน สำหรับการใช้ตังกุยควรกินไม่เกิน 150 มก. ต่อวัน และไม่กินนานเกิน 6 เดือน ทั้งนี้ ควรระวังการใช้ตังกุย ไม่ว่าจะเป็นการใช้เพื่อบำรุงสุขภาพ หรือบรรเทาอาการโรค ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อให้แพทย์ช่วยแนะนำวิธีการใช้ที่ปลอดภัย หรือทางเลือกอื่นที่ปลอดภัยกว่า