เอนไซม์คิวเทน (Coq10) เป็นสารที่ร่างกายสร้างขึ้นเองได้ มีสรรพคุณช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
โคเอนไซม์คิวเท็น คืออะไร
โคเอนไซม์คิวเท็น หรือ Coenzyme Q10 คือ สารอาหารชนิดหนึ่งที่ร่างกายสามารถสร้างขึ้นเองได้ พบได้ตามเซลล์ต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะในอวัยวะที่มีการใช้พลังงานสูง เช่น หัวใจ กล้ามเนื้อ สมอง ปอด ตับ และไต เป็นต้น1 มีลักษณะคล้ายวิตามินอี และวิตามินเค สามารถละลายในน้ำได้ และสามารถพบโคเอนไซม์คิวเท็นได้ในอาหารจำพวกปลาทะเล เช่น ปลาซาร์ดีน ปลาแมคเคอเรล ปลาแซลมอน ปลาทูน่า รวมถึงเนื้อสัตว์อื่นๆ เช่น เนื้อวัว และเนื้อไก่ ถั่วลิสง ไข่ งา และน้ำมันถั่วเหลือง เป็นต้น2
โดยโคเอนไซม์คิวเท็น (Coq10) เป็นสารอาหารที่มีหน้าที่สำคัญในการช่วยบำรุงหัวใจ หลอดเลือด และสมอง รวมถึงช่วยสร้างพลังงานให้แก่เซลล์ต่างๆ เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของร่างกาย และเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยป้องกัน และช่วยชะลอความเสื่อมของร่างกายอีกด้วย3 ดังนั้น หากร่างกายเกิดการขาดโคเอนไซม์คิวเท็น อาจส่งผลให้มีโอกาสเสี่ยงต่างๆ เกิดขึ้นกับร่างกายได้ ไม่ว่าจะเป็นความเสี่ยงในการเกิดโรคเกี่ยวกับหัวใจ และหลอดเลือด ความเสี่ยงที่เซลล์ในร่างกายหยุดทำงานทันที ความเสี่ยงที่จะเกิดโรคพาร์กินสัน และโรคอัลไซเมอร์ หรือในกรณีร้ายแรงอาจทำให้การทำงานของหัวใจเกิดความผิดปกติจนกลายเป็นภาวะหัวใจล้มเหลวได้
ใครบ้างที่ควรได้รับโคเอนไซม์คิวเท็น
ถึงแม้ว่าโคเอนไซม์คิวเท็นนั้นจะเป็นสารอาหารที่ร่างกายสามารถสร้างขึ้นเองได้ แต่ว่าก็มีกลุ่มผู้ที่ควรได้รับการเสริมด้วยโคเอนไซม์คิวเท็น2 ดังนี้
- ผู้ที่มีร่างกาย หรืออารมณ์อยู่ในภาวะเครียดสะสม
- ผู้ที่ใช้ร่างกายในการทำงานค่อนข้างหนัก
- ผู้ที่มีอาการเจ็บป่วยง่าย หรืออ่อนแอง่าย
- ผู้ที่มีระดับภูมิคุ้มกันร่างกายต่ำลง
- ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจ หรือความดันโลหิตสูง
- ผู้ที่ต้องการรักษาระดับพลังงานในร่างกายให้อยู่ในระดับปกติ
- ผู้ที่ต้องการพลังงาน เพื่อใช้ในการต่อสู้กับโรค หรือเชื้อโรค
- ผู้ที่มีภาวะการทำงานของสมองที่ผิดปกติ
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวเป็นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือไขมันในเลือดสูง
- ผู้สูงอายุที่ต้องการลดอาการล้าของกล้ามเนื้อ
- นักกีฬาที่ต้องการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของกล้ามเนื้อ
สรรพคุณ และประโยชน์ของโคเอนไซม์คิวเท็น
งานวิจัยสนับสนุนว่า โคเอนไซม์คิวเท็นมีสรรพคุณในการต่อต้านสารอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอการเสื่อมของร่างกาย ซ่อมแซมเซลล์ และช่วยต้านทานการอักเสบได้ดี และนอกจากนั้นก็จะยังมีส่วนช่วยในการลดความเสี่ยงในการเกิดโรค และช่วยรักษาโรคต่างๆ ได้อีกด้วย ดังนี้
1. ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
โคเอนไซม์คิวเท็นแอมเวย์มีสรรพคุณในการช่วยป้องกันโรคหัวใจ และหลอดเลือด เพราะว่าหัวใจนั้นเป็นอวัยวะที่ต้องการใช้พลังงานสูง และ Coq10 นั้นก็เป็นสารที่ช่วยสร้างพลังงานให้กับเซลล์ต่างๆ หากร่างกายมีการผลิต หรือได้รับสารโคเอนไซม์เสริมเข้ามาอย่างเพียงพอ ก็จะทำให้ระบบการทำงานของหัวใจนั้นปกติ3 และทำให้กระบวนการสูบฉีดเลือดทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะช่วยลดโอกาสในการเกิดโรคเกี่ยวกับหัวใจ และหลอดเลือดน้อยลง5 แต่หากร่างกายมีการขาดโคเอนไซม์คิวเท็น ก็จะทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานของหัวใจลดลง และกระบวนการสูบฉีดเลือดก็จะแย่ลงตามไปด้วย ซึ่งจะส่งผลให้เลือดถูกสูบฉีดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายได้น้อยลง และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน โรคหัวใจ และหลอดเลือดได้ง่ายมากขึ้น
2. ช่วยบำรุงและฟื้นฟูผิวพรรณ
โคเอนไซม์คิวเท็นมีประโยชน์ในการช่วยบำรุงและฟื้นฟูผิวพรรณในหลายด้าน8 เช่น ช่วยชะลอความแก่ของผิว เพราะโคเอนไซม์คิวเท็นเป็นแหล่งพลังงานที่ดีสำหรับกระบวนการการสร้างเซลล์ โดยเฉพาะกับเซลล์ผิวที่จะมีส่วนช่วยในการกำจัดสารพิษออกจากผิวไปได้ง่ายขึ้นและดึงสารอาหารมาใช้กับผิวได้ดีขึ้น จึงส่งผลทำให้ผิวหมองคล้ำหรือมีริ้วรอยได้ช้าลง หรือจะเป็นในเรื่องของการลดความเสียหายของผิวหนังที่ได้รับแสงแดด โดยในโคเอนไซม์คิวเท็นมีสานต้านอนุมูลอิสระอยู่ จึงสามารถช่วยปกป้องผิวในระดับโมเลกุลจากอันตรายของแสงแดดและอนุมูลอิสระ รวมถึงยังลดการเสื่อมสลายของคอลลาเจนของผิวหนังได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังช่วยในการผลิตเมลานิน จึงสามารถช่วยป้องกันจุดด่างดำและทำให้จุดด่างดำจางลง ทำให้สีผิวดูสม่ำเสมอ
3. บำรุงไต ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
โคเอนไซม์คิวเท็นมีสรรพคุณในการช่วยบำรุงไตในผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน3 เพราะว่าผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานนั้นจะมักจะมีปริมาณของโคเอนไซม์คิวเท็นน้อยลง ซึ่งไตนั้นเป็นอวัยวะที่ต้องใช้พลังงานสูง ดังนั้นผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานจึงต้องได้รับโคเอนไซม์คิวเท็นเสริม เพื่อให้ไตได้รับ Coq10 อย่างเพียงพอ และทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และนอกจากนั้นโคเอนไซม์คิวเท็นยังสามารถช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี และช่วยลดภาวะดื้ออินซูลินในผู้ป่วยเบาหวานได้อีกด้วย5
4. ลดการอักเสบ และเสริมภูมิคุ้มกัน
โคเอนไซม์คิวเท็นมีประโยชน์ในการช่วยลดการอักเสบ และเสริมสร้างภูมิคุ้มกันได้เป็นอย่างดี4 เพราะว่าโคเอนไซม์คิวเท็นนั้นมีหน้าที่ในการผลิตพลังงาน เพื่อให้ระบบการทำงานของอวัยวะต่างๆ นั้นทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยเฉพาะหัวใจ สมอง ตับ ไต ปอด และกล้ามเนื้อ และเมื่อระบบของอวัยวะต่างๆ ทำงานได้อย่างปกติ ก็จะช่วยเสริมสร้างให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายมีความดีมากขึ้น ช่วยลดโอกาสในการอักเสบของอวัยวะต่างๆ ได้ดี ช่วยลดโอกาสในการเกิดโรค แถมยังช่วยป้องกัน และชะลอการเสื่อมของเซลล์ต่างๆ ภายในร่างกายได้อีกด้วย
5. รักษาโรคระบบประสาทและสมอง
โคเอนไซม์คิวเท็นมีสรรพคุณในการช่วยรักษาโรคระบบประสาท และสมอง ช่วยสร้างพลังงาน ช่วยป้องกัน และช่วยชะลอการเสื่อมของเซลล์สมอง จากการวิจัยพบว่า เมื่อผู้ที่ป่วยหรือเป็นโรคเกี่ยวกับระบบประสาทและสมอง เช่น ปวดศีรษะทั่วไป ไมเกรน โรคอัลไซเมอร์ หรือโรคพาร์กินสัน ได้รับโคเอนไซม์คิวเท็นในปริมาณที่เพียงพอ สามารถช่วยรักษาอาการปวดศีรษะ หรือไมเกรน7 และสามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคเกี่ยวกับระบบประสาทและสมองได้6 และในกรณีที่ยังไม่ได้เป็นโรคที่กล่าวมาข้างต้นนั้นก็สามารถช่วยลดโอกาสที่จะเป็นได้อีกด้วย
6. รักษาภาวะมีบุตรยากในเพศชาย
เนื่องจากผู้ชายที่มีภาวะมีบุตรยากนั้นมักจะเกิดจากการที่ร่างกายมีระดับโคเอนไซม์คิวเท็นน้อยกว่าปกติ ทำให้การผลิตสเปิร์มน้อยลงและคุณภาพลดลงตามไปด้วย4 ดังนั้น การเสริมโคเอนไซม์คิวเท็นให้กลับมาอยู่ในระดับปกติ จึงสามารถช่วยรักษาภาวะมีบุตรยากในเพศชายได้ เพราะจะช่วยให้การผลิตสเปิร์ม และคุณภาพสเปิร์มกลับมาเป็นปกติได้เหมือนเดิม5
ข้อควรระวังในการใช้โคเอนไซม์คิวเท็น
นอกจากการรู้ถึงวิธีการใช้โคเอนไซม์คิวเท็นแล้ว ก็ยังควรรู้ถึงข้อควรระวังในการใช้โคเอนไซม์คิวเท็นด้วย เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ หรือผลข้างเคียงจากการใช้ Coq10 โดยข้อควรระวังในการใช้ Coenzyme Q103,7 มีดังนี้
- ห้ามเด็กที่อายุไม่เกิน 18 ปีกินโคเอนไซม์คิวเท็น
- อาจมีผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรง เช่น อาการปวดท้อง วิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้
- กินในปริมาณมากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการจุกเสียด แน่นท้อง หรือนอนไม่หลับ
- กินในช่วงที่ท้องว่าง อาจทำให้ Coq10 ดูดซึมช้า หรือไม่ดูดซึม
- อาจทำปฏิกิริยากับยาบางชนิด และทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง
- ผู้ที่ตั้งครรภ์ มีโรคประจำตัว หรือมีปัญหาสุขภาพ ควรทำการปรึกษาแพทย์ก่อนกิน
ปฏิกิริยาของโคเอนไซม์คิวเท็นในยาบางชนิด
สำหรับโคเอนไซม์คิวเท็นนั้นเป็นสารอาหารที่มีความสำคัญต่อการทำงานของร่างกายในทุกเพศ ทุกวัย แต่ว่าผู้ที่มีการกินยา หรือใช้ยาบางชนิดนั้นอาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะว่าโคเอนไซม์คิวเท็นนั้นอาจทำปฏิกิริยากับยาที่ใช้อยู่ได้ โดยยาที่มีปฏิกิริยากับโคเอนไซม์คิวเท็น มีดังนี้
- ยาเคมีบำบัด (Daunorubicin และ Doxorubicin) เพราะอาจทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง และอาจทำให้ยาเป็นพิษได้3 ดังนั้น จึงควรปรึกษาแพทย์ผู้ดูแลไข้ก่อนตัดสินใจกินทุกครั้ง
- ยาลดความดันโลหิต เพราะอาจจะทำให้ความดันโลหิตลดลงมากกว่าปกติ ส่วนในผู้ที่มีความดันโลหิตสูง อาจช่วยลดปริมาณยาลดความดันจากเดิมได้3 ทั้งนี้ ห้ามลดปริมาณยาด้วยตัวเอง และควรปรึกษาแพทย์ก่อนเลือกกินอาหารเสริม Coq10 เพื่อผลลัพธ์ในการรักษาโรค
- ยาต้านการแข็งตัวของเลือด เพราะอาจทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลง ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ7
- ยาหยอดตา Betaxolol (Betoptic) เพราะอาจทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลง
- ยาประเภทอื่นๆ3 เช่น ยาทางจิตเวช ยาลดระดับไขมันในเลือด ยาควบคุมระดับน้ำตาล หรือยารักษาโรคอื่นๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้ง เพราะว่าอาจมีสรรพคุณซ้ำซ้อน และอาจไปลดประสิทธิภาพของยาลงได้
สรุป
โคเอนไซม์คิวเท็น (Coenzyme Q10) หรือ Coq10 เป็นสารที่มีความสำคัญต่อร่างกายเป็นอย่างมาก เพราะเป็นแหล่งผลิตพลังงานที่จำเป็นต่อระบบการทำงานของอวัยวะต่างๆ เช่น หัวใจ สมอง ตับ ไต และกล้ามเนื้อ และถ้าหากร่างกายมีปริมาณสารโคเอนไซม์คิวเท็นไม่เพียงพอ อาจทำให้อวัยวะต่างๆ ทำงานผิดปกติ และส่งผลให้มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคต่างๆ เกี่ยวกับหัวใจ หลอดเลือด และสมองตามมาได้ง่าย ดังนั้น จึงควรกินโคเอนไซม์คิวเท็นให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ด้วยการเลือกกินอาหารที่มี Coq10 เช่น ปลาที่มีกรดไขมันจำเป็น ธัญพืช หรือเนื้อสัตว์ เป็นต้น แต่ถ้าหากต้องการความสะดวกสบาย ก็สามารถเลือกกินเป็นอาหารเสริมได้เช่นกัน ทั้งนี้ ก่อนเลือกกินอาหารเสริม Coq10 ควรทำการปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลข้างเคียงต่างๆ ตามมาในอนาคต
